Friday 30 December 2011

Hyder Economaidd

Mi roedd un o'm darlithwyr mewn economeg wleidyddol yn arfer cychwyn cwrs o ddarlithoedd drwy losgi papur pum punt. Roedd hynny yn anorfod yn creu rhywfaint o gyffro yn y dosbarth - ond roedd ei bwynt yn un rymus - am bwysigrwydd ein cyd-ddealltwriaeth (a'n hyder) mewn elfennau o'r sustem economaidd. Dros y flwyddyn a mwy diwethaf rwy'n teimlo nad yw Llywodraeth Prydain yn benodol wedi mynd ati i gynnal hyder economaidd mewn cyfnod anodd. Mae'r naratif o doriadau angenrheidiol a thrafferthion dybryd yn rhwym o effeithio ar hyder economaidd ymysg y cyhoedd.

Dwi ddim am eiliad yn awgrymu nad oes problemau o ran gwariant cyhoeddus yn ein gwynebu, ond mae'r pwyslais ar doriadau wedi creu mwy o ansicrwydd a thrwy hynny effaith negyddol ar berfformiad economaidd go iawn. Mae hynny yn ei dro wrth gwrs yn golygu llai o arian yng nghoffrau'r trysorlys ac felly mwy byth o drafferthion gwariant cyhoeddus.

Mae'n hwyr iawn yn y dydd i Lywodraeth Cymru wneud unrhyw beth am y sefyllfa, ac rwy'n ofni y gallai'r gyflafan economaidd mewn rhannau o Ewrop danseilio unrhyw gamau positif ymlaen. Ond, tybed onid oes achos cryf yma yng Nghymru i'r Llywodraeth ddechrau ail-adeiladu hyder? [Rwy'n meddwl yn benodol am ddadansoddiad campus Danny Blanchflower - yr economegydd nid y pêl-droediwr - sy'n dangos fod dengwaith yn fwy o bobl yn poeni am golli eu swyddi nag sy'n gwynebu perygl gwirioneddol o golli swydd]. Oni ddylai Llywodraeth Cymru gyhoeddi na fydd yn ddiswyddiadau gorfodol yn y sector cyhoeddus am y ddwy flynedd nesaf i unrhyw un sy'n ennill islaw dyweder £50,000 y flwyddyn? Byddai angen efallai i bobl symud swyddi, ac i gyrff wneud defnydd priodol o gyfleoedd sy'n codi drwy cyflogeion yn gadael i leihau costau, ond byddai datganiad sylweddol gan Lywodraeth Cymru rwy'n tybio yn mynd rhan o'r ffordd i ddechrau ail-adeiladu hyder economaidd yng Nghymru.

Mae disgwyliadau a chanfyddiadau llawn mor bwysig â 'realiti' wrth lywio penderfyniadau economaidd ac oni bai fod llywodraethau yma yng Nghymru ac ar draws y byd yn dechrau mynd i'r afael a hyn, gall yr hinsawdd economaidd ddirywio yn sylweddol iawn yn ystod y 12 mis nesaf.

No comments: