Pa mor wael fydd canlyniadau cyfrifiad 2011?
Mae Cymdeithas yr Iaith wedi datgan dros y dyddiau diwethaf y bydd canlyniadau'r cyfrifiad yn tanlinellu argyfwng cymunedau Cymraeg. Rhaid cyfaddef mod i'n poeni'n ddirfawr am ddyfodol y Gymraeg, ond ar dir mymryn yn wahanol i'r Gymdeithas.
Cwestiynau digon amrwd sy'n sail i'r cyfrifiad ac felly fe welwyd yn ddiweddar cynnydd sylweddol iawn ymysg y plant yn y De Ddwyrain er enghraifft sy'n 'siarad' Cymraeg. Does dim dwywaith fod elfen o hyn ynghlwm a thwf addysg Gymraeg, ond mae elfen arall sy'n deillio o'r datblygiadau yn addysg cyfrwng Saesneg i ddysgu rhywfaint o'r Gymraeg. Rwy'n tybio y bydd y patrwm yma yn parhau ac efallai y gwelwn gynnydd pellach wrth gyhoeddi'r ffigyrau. Ond mae peryg i'm tyb i hynny celu dirywiad pellach a sylweddol yn y nifer o bobl sy'n rhugl ac yn hyderus wrth siarad ac ysgrifennu yn Gymraeg.
Efallai mai fi sy'n eithriad, ond dros y flwyddyn neu ddau ddiwethaf, rwy' wedi cwrdd â nifer o gyfeillion sydd er eu bod yn siarad Cymraeg, yn naturiol ac yn fwy cyffyrddus yn siarad Saesneg. Os yw'r Gymraeg gwirioneddol i ffynnu fel iaith gymunedol ar draws Cymru yna mae'n rhaid i'r patrwm hynny newid - a cham cyntaf mae'n siŵr i'r cyfeiriad hynny yw cywain gwybodaeth ddibynadwy am ystod sgiliau ieithyddol y boblogaeth. Byddai modd wedyn datblygu hyder a gallu'r sawl sy'n medru'r Gymraeg ond ddim yn ei siarad drwy weithgarwch penodol. Byddai'r fath strategaeth yn fodd o osod seiliau cynaliadwy ar gyfer y Gymraeg i'r dyfodol, a hefyd mynd i'r afael gyda'r angen am wreiddio'r Gymraeg fel iaith gymunedol mewn ardaloedd traddodiadol Gymraeg sy'n profi mewnlifiad sylweddol ar hyn o bryd.
Mae Cymdeithas yr Iaith wedi datgan dros y dyddiau diwethaf y bydd canlyniadau'r cyfrifiad yn tanlinellu argyfwng cymunedau Cymraeg. Rhaid cyfaddef mod i'n poeni'n ddirfawr am ddyfodol y Gymraeg, ond ar dir mymryn yn wahanol i'r Gymdeithas.
Cwestiynau digon amrwd sy'n sail i'r cyfrifiad ac felly fe welwyd yn ddiweddar cynnydd sylweddol iawn ymysg y plant yn y De Ddwyrain er enghraifft sy'n 'siarad' Cymraeg. Does dim dwywaith fod elfen o hyn ynghlwm a thwf addysg Gymraeg, ond mae elfen arall sy'n deillio o'r datblygiadau yn addysg cyfrwng Saesneg i ddysgu rhywfaint o'r Gymraeg. Rwy'n tybio y bydd y patrwm yma yn parhau ac efallai y gwelwn gynnydd pellach wrth gyhoeddi'r ffigyrau. Ond mae peryg i'm tyb i hynny celu dirywiad pellach a sylweddol yn y nifer o bobl sy'n rhugl ac yn hyderus wrth siarad ac ysgrifennu yn Gymraeg.
Efallai mai fi sy'n eithriad, ond dros y flwyddyn neu ddau ddiwethaf, rwy' wedi cwrdd â nifer o gyfeillion sydd er eu bod yn siarad Cymraeg, yn naturiol ac yn fwy cyffyrddus yn siarad Saesneg. Os yw'r Gymraeg gwirioneddol i ffynnu fel iaith gymunedol ar draws Cymru yna mae'n rhaid i'r patrwm hynny newid - a cham cyntaf mae'n siŵr i'r cyfeiriad hynny yw cywain gwybodaeth ddibynadwy am ystod sgiliau ieithyddol y boblogaeth. Byddai modd wedyn datblygu hyder a gallu'r sawl sy'n medru'r Gymraeg ond ddim yn ei siarad drwy weithgarwch penodol. Byddai'r fath strategaeth yn fodd o osod seiliau cynaliadwy ar gyfer y Gymraeg i'r dyfodol, a hefyd mynd i'r afael gyda'r angen am wreiddio'r Gymraeg fel iaith gymunedol mewn ardaloedd traddodiadol Gymraeg sy'n profi mewnlifiad sylweddol ar hyn o bryd.